Hệ thống thủy canh (Hydroponics) là gì?
Là hình thức canh tác, trồng cây trong dung dịch dinh dưỡng đã pha sẵn mà không cần sử dụng đất trồng hoặc có thể sử dụng một vài giá thể không phải là đất trồng như: xơ dừa, bọt biển, cát, sỏi, đất sét nung, perlite, vermiculite… Vì vậy, tránh được các mầm bệnh còn tồn tại trong đất trồng lúc chưa xử lý đất kỹ trước khi gieo trồng.
Ưu điểm và nhược điểm của kỹ thuật thủy canh
Ưu điểm
– Trồng quanh năm không phụ thuộc vào thời tiết.
– Cho năng suất cao và rút ngắn thời gian thu hoạch.
– Hạn chế được sâu bệnh hại gây ra do không mang mầm bệnh từ trong đất trồng.
– Sản phẩm sạch, đồng nhất và có giá trị kinh tế.
– Ít tốn công chăm sóc như nhổ cỏ, xịt thuốc…
Nhược điểm
– Chi phí đầu tư ban đầu cao nhưng có thể thu hồi vốn nhanh do sản phẩm mang lại sạch, có chất lượng.
– Đòi hỏi phải có một lượng kiến thức nhất định về chăm sóc cây trồng.
Hiện nay có rất nhiều loại hệ thống Hydroponic nhưng có 2 loại đang được áp dụng phổ biến trong mô hình VINAPONICS đó là: kỹ thuật màng mỏng dinh dưỡng (NFT) và kỹ thuật tưới nhỏ giọt.
Hệ thống màng mỏng dinh dưỡng- NFT (Nutrient Film Technique)
Hệ thống bao gồm:
- Hệ thống ống trồng cây.
- Hệ thống ống dẫn hồi lưu.
- Máy bơm.
- Thùng chứa dung dịch thủy canh.
- Hạt giống và giá thể trồng cây
Vận hành hệ thống màng mỏng dinh dưỡng
Đây là hệ thống thủy canh hầu hết mọi người nghĩ đến khi nói đến trồng cây trong nước. Hệ thống này thường được sử dụng trong thủy canh thương mại đặc biệt đối với cây trồng thu hoạch ngắn ngày như các loại rau ăn lá (xà lách, cải, rau dền…).
Dung dịch dinh dưỡng được bơm từ thùng chứa lên vào ống trồng trong một chu trình liên tục. Ống trồng cây được xây dựng với độ dốc nhỏ (đảm bảo các ống trồng không bao giờ bị ngập và không tốn quá nhiều dung dịch dinh dưỡng khi pha). Sau đó dung dịch dinh dưỡng chảy từ đầu ống xuống tới cuối ống và chảy vào thùng chứa tái sử dụng.
Vận hành hệ thống thủy canh tháp chữ A
Hệ thống nhỏ giọt (Drip System)
Hệ thống bao gồm:
- Hệ thống thùng trồng cây.
- Hệ thống ống dẫn hồi lưu.
- Máy bơm.
- Thùng chứa dung dịch thủy canh.
- Hạt giống và giá thể trồng cây…
Trong hệ thống này, dung dịch dinh dưỡng được vận chuyển tới từng vị trí trồng nhờ máy bơm và hệ thống ống. Máy bơm được điều khiển bởi bộ hẹn giờ (timer), cho phép bạn quyết định chu kỳ tưới nước cho cây. Ngoài ra, bạn có thể điều chỉnh mức độ nhỏ giọt nhiều hay ít nước cho mỗi cây thông qua van điều chỉnh tốc độ nhỏ giọt. Điều này có nghĩa là bạn có thể trồng một loạt các loại cây khác nhau vào cùng một hệ thống bằng cách điều chỉnh mức độ nhỏ giọt và chu kỳ tưới phù hợp cho mỗi cây.
Có hai loại hệ thống nhỏ giọt: Hệ thống hồi lưu và hệ thống không hồi lưu.Trong hệ thống nhỏ giọt hồi lưu, dung dịch dinh dưỡng thừa chảy xuống sẽ được thu hồi trong thùng chứa để tái sử dụng. Hệ thống không hồi lưu không thu lại những nước thừa chảy xuống. Nhờ nguyên tắc tương đối đơn giản và dễ sử dụng, do vậy hệ thống tưới nhỏ giọt được sử dụng rộng rãi trên thế giới trong hệ thống thủy canh.
Vận hành hệ hống thủy canh nhỏ giọt
(Kỹ sư Phạm Xuân Quy sưu tầm)